Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, bireyin yaşına ve gelişim düzeyine uygun olmayan aşırı hareketlilik, istekleri erteleyememe ve dikkat sorunları ile kendini gösteren nörolojik bir bozukluktur. Bu bozukluk erken çocukluk döneminde başlayıp sıkılıkla ergenlik ve yetişkinlik dönemlerinde de devam eder. Aşırı koşan, tırmanan çocuk erişkinlikte hareketli işlerle ilgilenebilir.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu olan bireyler biliş, algı ve dikkat işlevlerindeki problemler nedeniyle davranış, bilişsel, sosyal ve psikolojik alanlarda sorunlar yaşayabilirler. Bu alanlarda yaşanan sorunlar tanı koyma sürecinde zorluklara sebep olabilir.

Erişkin dönemindeki Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunun ortaya çıkış şeklindeki farklılıklarla ilgili olarak en önemli şikayetlerinin, iş yerinde zorluk yaşama ve sık iş değiştirme, organizasyon eksikliği, düşük benlik saygısı, becerilerini göstermede yetersizlik ve bunun yanında daha tipik olan unutkanlık ve odaklanma güçlüğü olduğu belirtilmiştir.

Tanının konulmasında, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu ile karışabilecek, birlikte olabilecek pek çok bozukluk olabileceği için ayrıntılı bir öykü alınması gerekir. Ayrıntılı öykü alınmayan durumlarda sadece hareketliliği olan çocuklar dahi DEHB tanısı alabilmekte ve ilaç kullanımına yönlendirilmektedirler. Ayrıca DEHB tanısı sadece nörolog veya psikiyatrist tarafından konulmalıdır. Pedagog, psikolojik danışman, psikolog, rehber öğretmen vb. meslek dallarından olan kişiler Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğunda eğitim ve psikolojik destek sürecinde yer alırlar, tek başına tanı koymaları büyük risk taşır. Bizim gördüğümüz vakalar içerisinde frontal lob tümörleri, corpus callosium altı tümörler, frontal lob epilepsisi, bipolar bozukluklar vardı.

Altis’te Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanısı çocuklarda konulurken ilk olarak nöroloji muayenesi yapılır. Değerlendirme sürecine psikolog, psikolojik danışman, özel eğitim uzmanı, gerekirse psikiyatrist ve fizyoterapist de katılır. Değerlendirme sürecinde çocuk hakkında, anne-baba, okul rehber öğretmeni ile görüşmeler yapılarak ayrıntılı bilgi alınır. Ardından psiko-pedagojik ve nöropsikolojik değerlendirmeler ile bilişsel işlevler incelenir. Bunların sonucunda öğrenci ile yürütülecek eğitim programı hazırlanır. Eğitim programına ihtiyaca göre müzikle eğitim ve fizyoterapiden de destek alınabilir.

Yetişkinlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu tanısının konabilmesi için ilk olarak nöroloji muayenesi yapılır. Ardından nöropsikolojik değerlendirmeler ile bilişsel işlevler incelenir. Psikolojik desteğe ihtiyacı olduğu belirlenen yetişkinler, psikiyatrist, psikolog veya psikolojik danışmana yönlendirilir. Tedavi ve eğitimde geç kalınmış vakalar sosyal ve yasal uyum sorunları yaşayabilir.